Tìm hiểu chứng khoán phái sinh: CKPS là một công cụ tài chính thừa hưởng giá trị từ giá trị của các thực thể cơ sở chẳng hạn như tài sản, chỉ số, hay lãi suất – bản thân chứng khoán phái sinh không có giá trị nội tại.
Chứng khoán phái sinh được thể hiện dưới nhiều kiểu hình thức hợp đồng: Hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi.
Chứng khoán phái sinh tại Việt Nam
Hiện nay có Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu VN30 và Hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ (kỳ hạn 5 năm). Các sản phẩm này được lựa chọn trước tiên do tính chất sản phẩm đơn giản, tài sản cơ sở đều là các công cụ có độ rủi ro thấp và có tính đại diện cao.
Nguyên tắc giao dịch Hợp đồng tương lai cũng không quá khác biệt so với giao dịch cổ phiếu trên thị trường cơ sở.
Lợi thế khi giao dịch hợp đồng tương lai
Giao dịch T+0 nhà đầu tư có thể đóng mở vị thế bất kỳ lúc nào
Chỉ yêu cầu ký quỹ 15-20% giá trị giao dịch không cần vay thêm, hiện nay nhiều công ty ký quỹ 2 triệu/ hợp đồng
Mua bán hai chiều, có thể thu lợi nhuận cả khi thị trường giảm điểm
Có thể phòng ngừa biến động giá bất lợi của tài sản cơ sở trong tương lai
Cơ chế giao dịch hợp đồng tương lai
Ký quỹ
Ký quỹ
Là khoản tiền/tài sản (hoặc cả 2) mà nhà đầu tư phải nộp trước khi tham gia vào hợp đồng tương lai để đảm bảo khả năng thực hiện nghĩa vụ của hợp đồng.
Ký quỹ ban đầu
Để thực hiện mở vị thế HĐTL, nhà đầu tư phải đảm bảo có đủ số tiền (hoặc tài sản) tối thiểu bằng Mức ký quỹ ban đầu
Ký quỹ ban đầu = Tỷ lệ KQ ban đầu * Giá HĐ * Hệ số nhân HĐ * Số lượng HĐ
Bổ sung ký quỹ
Khi thị trường biến động theo chiều hướng bất lợi, Giá trị ký quỹ yêu cầu đối với các vị thế của NĐT tăng lên → NĐT phải thực hiện nộp bổ sung ký quỹ.
Mở vị thế
Vị thế
Là việc nhà đầu tư đang tham gia vào 1 bên của hợp đồng.
Thuật ngữ
Vị thế mua (long): khi giá trị Tài sản cơ sở được kỳ vọng tăng
Vị thế bán (short): khi giá trị Tài sản cơ sở được kỳ vọng giảm
Nếu nhà đầu tư mở vị thế bằng cách đặt mua/bán 01 hợp đồng và lệnh này được khớp trên thị trường, nhà đầu tư đó dược coi là đang nắm giữ 01 vị thế mua/bán.
Đóng vị thế
Khi NĐT đang nắm giữ vị thế mua hoặc bán, NĐT thực hiện mở vị thế ngược chiều với vị thế đang nắm giữ thì các vị thế được bù trừ với nhau, hay còn gọi là đóng vị thế.
Các Vị thế được tự động đóng khi HĐTL đến thời điểm đáo hạn.
Cơ chế giao dịch của Hợp đồng tương lai
Thanh toán lãi/lỗ hàng ngày
Hàng ngày Giá của HĐTL được xác định lại theo giá khớp trên thị trường vào cuối mỗi phiên giao dịch.
Khoản lãi/lỗ phát sinh do giá HĐTL thay đổi sẽ được hạch toán tự động trên tài khoản của NĐT.
Thanh toán HĐTL đáo hạn
Thanh toán bằng tiền: bù trừ chênh lệch đúng bằng giá trị lãi/lỗ phát sinh.
Tìm hiểu chứng khoán phái sinh